Những điều cần biết và kỹ năng lái xe số tự động (AT)

Xe số tự động ngày càng được ưa chuộng vì tính đơn giản, giúp người sử dụng dễ dàng điều khiển hơn. Tuy nhiên nếu không hiểu rõ những kỹ năng cơ bản như cách chuyển số, áp dụng chân phanh, chân ga,… thì lái xe sẽ khiến động cơ giảm tuổi thọ nhanh chóng và hơn thế nữa đó là gây nguy hiểm tới bản thân.

• 10 lưu ý quan trọng khi lái xe trên đường cao tốc
• Kinh nghiệm xương máu lùi xe an toàn cho người mới lái xe
• Ô tô bị kẹt chân ga – Tình huống và cách xử lý nhanh nhất

Hộp số tự động (AT: Automatic Transmission) là loại hộp số có tính tối ưu, nhiều tiện lợi, giúp lái xe giảm bớt được nhiều thao tác khi lái xe để chủ yếu tập trung quan sát khi lái xe và xử lý tính huống.

Hộp số tự động gồm có các loại như là: AT, Hộp số vô cấp, Hộp số ly hợp kép (DCT)  (hộp số bán tự động. Trong đó, hộp số AT là loại được dùng phổ biến nhất đặc biệt là trong các dòng xe con hiện và cả một số loại xe tải hạng nặng hiện nay. Ngoài ra, một số xe khác trang bị hộp số ly hợp kép hoặc hộp số CVT, như một số xe Hybryd hiện đại và một số dòng xe sang.
Nguyên tắc hoạt động của hộp số tự động:

Người điều khiển xe ô tô sử dụng hộp số tự động cần chú ý đầu tiên tới những ký hiệu cơ bản trên cần gạt số, bao gồm:

• P (Park):  Số đỗ xe. Vị trí cần số khi xe đã dừng hẳn và chỉ ở vị trí này xe mới có thể khởi động hay rút được chìa khóa. Nếu cần số không ở vị trí này thì khi bạn mở cửa xe chuông sẽ cảnh báo.
• N (Neutral):  Số “mo”. Tại vị trí này động cơ vẫn khởi động nhưng không chạy, nên dùng trong trường hợp đẩy, kéo xe khi bảo dưỡng. Nên nhớ không dùng số N khi đỗ xe và khi chuyển N sang vị trí D hoặc ngược lại thì không cần bấm nút khóa trên cần số.
• R (Reverse):  Số lùi. Số này cũng chỉ hoạt động khi xe dừng hay chạy không tải để chuẩn bị lùi xe.
• D (Drive): Số tiến (số khởi động). Vị trí thường xuyên sử dụng nhất khi vận hành xe, tùy theo tốc độ chạy mà số tiến sẽ tự động lựa chọn số cho xe cao hay thấp sao cho phù hợp nhất.
• OD (Overdrive):  Số vượt tốc (dùng để tăng sức mạnh động cơ cần thiết) dùng như số D. O/D trên ôtô có chức năng làm cho chiếc ôtô đó phải hoạt động ở mức độ khỏe hơn, mạnh hơn.
• M (Manual) (+ -): Vị trí phía bên phải số D, vận hành như số thường, cho phép xe chuyển sang số 1, 2, 3, 4, thường để tạo đà để tăng tốc khi vượt xe khác hoặc giảm tốc khi xuống dốc, đổ đèo.
• L ( Low): Số thấp, dùng cho các trường hợp xe có trọng tải nặng,  khi lên dốc, xuống dốc. Bình thường, nếu các bạn đặt cần số về vị trí L thì nó sẽ là số 1 và là số khỏe nhất dùng để leo đèo, khởi động ngang dốc cao, khi trọng tải xe nặng hoặc khi đổ đèo dài, dốc giống như nguyên tắc lên số nào xuống số đó vậy .

Đó là các thông số kỹ năng lái xe số tự động cơ bản, nếu đã nắm rõ chức năng của chúng thì bước tiếp theo là bạn cần nắm được kỹ năng khi lái xe số tự động:

• Trên một chiếc xe sử dụng hộp số tự động chỉ có 2 bàn đạp ga và phanh dùng cho chân phải, chân trái thì luôn được để dưới sàn.  Thói quen đạp phanh bằng chân trái, đạp ga bằng chân phải của xe số sàn là một thói quen dễ dẫn đến tai nạn khi chuyển sang lái trên những xe số tự động.
• Trước khi chuẩn bị khởi hành, bạn hãy kiểm tra tay số đã để ở vị trí P chưa, nếu đã ở vị trí P rồi thì dùng chân phải ấn vào pedal phanh, sau đó bật chìa khóa điện, quan sát nhanh bảng đồng hồ xem có gì bất thường không, khi mọi thứ ổn thì bật công tắc khởi động máy.
• Từng bước chuyển tay số về D, OD hoặc R (tùy theo hành trình cuả bạn ở địa hình như thế nào, lùi tiến ra sao, tải trọng ra nặng hay nhẹ …), sau đó nhả dần  phanh tay.
• Lưu ý: Để chuyển cần số được, có một số dòng xe thì chỉ cần đạp chân phanh, nhưng ở một số dòng xe khác lại phải bấm nút trên cần số hoặc bên cạnh cần số, có một số xe thì không cần. Nên bạn cần phải timg hiểu rõ xe của mình thuộc loại nào để thao tác phù hợp.
• Sau khi chuyển số xong bạn nhấc nhẹ chân lên khỏi pedal phanh, chiếc xe sẽ từ từ lăn bánh – đó là điểm khác biệt của xe số tự động. Khi chuyển cần số từ vị trí P đến bất kỳ vị trí nào trên cần gạt số, động cơ xe sẽ bắt đầu tác động lực tới bánh xe và khiến ô tô chuyển động dù người lái không tác động tới chân ga. Đó là điều nhiều lái xe không để ý nên thắc mắc vì sao khi đã về P rồi để đỗ xe mà xe vẫn cứ chuyển động. Nhưng lúc cần số về vị trí D thì tốc độ xe nhanh hay chậm lại phụ thuộc vào sự điều chỉnh chân ga của bạn.
• Nếu nhấc chân lên khỏi pedal phanh mà xe vẫn không chuyển động thì có thể là do địa hình xe bạn đang đỗ bị dốc hoặc không bằng phẳng, khi đó bạn chuyển chân sang pedal ga, nhấn nhẹ để xe tăng tốc. Với những người đã quen chạy xe số sàn thì thỉnh thoảng thói quen dùng chân trái để đạp côn sẽ làm họ đôi chút lúng túng.
• Trong quá trình lái xe, bạn hãy cố gắng giữ chân trái ở trên sàn xe trong suốt hành trình. Vì bạn nên nhớ với xe số tự động thì mọi thao tác phanh và ga chỉ có một mình chân phải đảm nhiệm.
• Khi cần giảm tốc thì bạn đạp nhẹ chân phanh (nhớ là bằng chân phải). Không cần thiết phải chuyển cần số ra khỏi vị trí D hay R khi chỉ dừng xe trong một vài phút. Nhớ phải giữ chân phải trên pedal phanh mỗi khi dừng xe. Khi đỗ xe, bạn chuyển cần số về số P, nếu cần thiết, kéo thêm phanh tay nếu nền đường dốc, lúc đó bạn mới tắt máy và rời chân phải khỏi pedal phanh.
• Hãy phân biệt rõ khái niệm DỪNG và ĐỖ. Khi dừng xe hoặc chờ đèn đỏ lâu hoặc có việc phải dừng (nơi cho phép) thì bạn nên chuyển cần số về số N và kéo phanh tay hoặc là nhấp nhẹ phanh chân.

• Việc nắm vững các tính năng và tác dụng của nó, bạn sẽ tận dụng được hết sự tiện lợi mà xe số tự động mang lại, giúp bạn biết cài đặt cho đoạn đường đó số nào hợp lý, sẽ giảm thiểu tai nạn, giảm thiểu sự hao mòn của xe, tiết kiệm được chi phí cho việc sửa chữa.

Những sai lầm lái xe nên biết khi lái một chiếc xe có số tự động:

Vì xe số tự động sinh ra có nhiều tiện ích cho các lái xe tuy nhiên cũng chính điều đó đã vô tình khiến người lái xe phụ thuộc quá vào công nghệ và có thể gây nguy hiểm cho cả người và xe. Hãy cùng điểm qua 5 sai lầm tuyệt đối không được mắc phải khi lái xe số tự động.

• Không về số N khi xuống dốc: Nhiều người cho rằng, về số N để xe chạy theo quán tính xuống dốc sẽ tiết kiệm nhiên liệu hơn. Nhưng đây lại là quan niệm vô cùng sai lầm. Bởi vì xe số tự động hiện nay có chế độ tự động ngắt cung cấp nhiên liệu cho động cơ khi xe xuống dốc. Nếu chuyển về số N, vô tình hệ thống lại hoạt động ở chế độ ngầm, đôi khi lại gây tốn nhiên liệu hơn. Chưa kể, việc để xe trôi dốc theo quán tính sẽ hây rất nguy hiểm. Người lái luôn phải đạp phanh thường xuyên khiến phanh nóng lên và có thể xảy ra hỏng hóc giữa đường. Bạn nên tận dụng chức năng của phanh động cơ khi đổ đèo.
• Đừng rồ ga trước khi vào số: Việc rồ ga ở số N rồi bất ngờ vào số để chạy là việc làm rất nguy hiểm cho động cơ, sẽ có thể khiến bạn phải mất một khoản tiền kha khá để thay thế, sửa chữa.
• Để số N hay để số D rồi dậm phanh khi dừng đèn đỏ để tiết kiệm xăng: Đó vẫn là vấn đề gây tranh cãi của nhiều ở người dùng cả trong nước lẫn quốc tế. Tuy nhiên, không nhất thiết phải về N để tiết kiệm xăng vì số D chỉ tiêu hao 1 lượng nhiên liệu nhỏ. Thông thường, bạn cứ để nguyên số D và đạp phanh thì sẽ chủ động hơn.
• Đừng bao giờ chuyển hướng mà không dừng xe:  Bạn cần chắc chắn là đã dừng hẳn xe rồi trước khi chuẩn bị quay đầu xe hoặc chạy lùi. Nên sử dụng hệ thống truyền dẫn để dừng xe thay vì dùng phanh bởi nếu chỉ cần lỡ nhả phanh thì bạn có thể lao đến bất cứ nơi đâu.
• Không chuyển về số P cho tới khi xe dừng hẳn: Khi ở trong địa hình hơi dốc thì khi đạp phanh, về P rồi khóa phanh tay, bỏ phanh chân ra sẽ thấy xe nhúc nhích hơi mạnh. Làm như vậy sẽ ảnh hưởng không tốt tới hộp số. Vậy nên, cách tốt nhất làvề số N rồi phanh tay, để xe nhúc nhích chút đến khi đứng yên, đến lúc đó mới về P.

Những lưu ý trên đây chỉ là những thủ thuật nhỏ nhưng nó góp phần giảm thiểu đáng kể những thiệt hại về cả người và của, tăng tuổi thọ của xe số tự động và giúp lái xe an toàn hơn khi chạy trên đường.

Chúc các bạn lái xe an toàn!